Usuwanie biofilmu bakteryjnego na powierzchniach urządzeń i sprzętu, a także metody zapobiegające jego powstawaniu.

W tym krótkim materiale proponujemy kilka środków sprawdzonych w walce z biofilmem na powierzchniach rozmaitych sprzętów, urządzeń, często zlewów, spłuczek, przycisków itd.

 

Wszystkie środki znajdziesz tutaj

 

Spis treści:

• Opis zjawiska
• Metody anihilowania biofilmu
• Proces powstawania biofilmu
• Środki

 

Biofilm jest warstwą mikroorganizmów, która powstaje na powierzchniach kontaktujących się z wodą.  

Przebywające w strukturze biofilmu bakterie są chronione przed działaniem biocydów, które w normalnych warunkach doprowadziłyby do zniszczenia kolonii.

Innymi słowy biofilm jest strukturą o wysokiej odporności, a w dodatku bakterie łatwo się w nim namnażają i przenoszą na inne powierzchnie.

Z tych powodów bardzo ważne jest mechaniczno-chemiczne usuwanie biofilmu, z pomocą odpowiednich detergentów.

Warto podkreślić, że nie każdy preparat jest do tego przystosowany. Środki dezynfekcyjne pomimo, że mają moc inaktywacji patogenów, to często nie łączą w sobie cech usuwania resztek i struktur organicznych. Są to po prostu zbyt duże struktury, które wykazują odporność wobec dezynfekcji.

Liczne patogeny w kolonii bakteryjnej

Strukturach z biofilmu mogą mieścić się takie mikroorganizmy jak E. Coli, Listeria oraz Legionella. Namnażanie się drobnoustrojów jest niebezpieczne dla żywności, użytkowników powierzchni, a także wody.

Usuwanie biofilmu - metody

• Należy usuwać go nie tylko na powierzchniach dostępnych z poziomu użytkownika, na przykład kranach, zlewach zmywakach i zmywarkach, albo powierzchniach obróbki żywności. Stosuje się tutaj metody mechaniczne, polegające na oczyszczaniu powierzchni z pomocą sprzętu ręcznego (gąbki, szczotki, oczyszczanie większych powierzchni); metody chemiczne oparte na działaniu detergentów skutecznych wobec struktur biofilmu; metody enzymatyczne wspierające działanie środków chemicznych, choć nie do końca eliminujących struktury bakteryjne.
• Usuwa się go również z rur, zbiorników w których przechowuje się wodę. W tym przypadku biofilm jest usuwany z pomocą dwutlenku chloru, który także zapobiega jego powstawaniu w rurach.
• W hodowli zwierząt ważne jest jeszcze usuwanie biofilmu z poideł.
• Biofilm bakteryjny należy również usuwać z powierzchni ran - piszemy o tym w osobnym artykule.
• Oczyszczania powierzchni dokonuje się również w procesie sterylizacji wykorzystującym parę.

Prewencja jak zwykle najważniejsza

Niedopuszczenie do powstania biofilmu na powierzchniach jest równie ważne, co doraźne usuwanie zabrudzeń i potencjalnych patogenów z powierzchni urządzeń i sprzętów - szczególnie infrastruktury krytycznej z różnych obszarów (medycyna, przetwórstwo, produkcja, transport).

Utrzymanie należytego poziomu higieny i dokładne czyszczenie powierzchni pełni

 

Informacje dodatkowe:

Jak wygląda powstawanie biofilmu na powierzchni

Uznaliśmy, że wizualizacja jest dobrym sposobem na to by uświadomić skalę problemu i konieczność regularnego usuwania biofilmu oraz prewencyjnego czyszczenia powierzchni.

Pięć etapów powstawania biofilmu. Źródło: http://www.emerypharmaservices.com/

1. Pierwszy etap to przyleganie bakterii do powierzchni. Więź z podłożem jest słaba i odwracalna.
2. Po minucie bakterie nieodwracalnie przywiązują się do powierzchni i rozpoczyna się ich początkowa faza wzrostu oraz podziału.Tworzą ochronny egzopolimer i następuje rozwój kolonii bakteryjnej.
3. Nieodwracalne powiązanie powstaje nawet już po około 20 minutach. Zwykle trwa od 20 minut do 4 godzin.
4. Czwarta faza to wzrost i dojrzewanie kolonii - Powstałe bakterie tworzą mikro kolonie wokół punktu przyłączania. W odpowiednich warunkach kolonia się rozwija, sprzyja temu obecność podłoża z pożywieniem dla bakterii. Ten rozwój szacunkowo trwa od 2 do 4 dni.
5. W piątym ostatnim etapie, który wydzielono w badaniach nad biofilmem, niektóre drobnoustroje uwalniają się z matrycy i są w stanie skolonizować nowe powierzchnie.

Cały proces trwa zaledwie 5 dni. Dlatego tak ważne jest, aby dokonywać regularnego czyszczenia codziennie lub co 2 dni.

 

Środki do usuwania biofilmu