Działanie powidonu jodu w maści Braunovidon

Jod jest bardzo skutecznym miejscowym środkiem przeciwdrobnoustrojowym, który stosowany jest w leczeniu klinicznym już od ponad 170 lat. Preparaty jodowe mają szerokie spektrum aktywności przeciwdrobnoustrojowej. Są skuteczne przeciwko bakteriom, prątkom, grzybom, pierwotniakom i wirusom. Stosuje się je zarówno do ran ostrych jak i przewlekłych.

Patrząc na skalę zastosowania preparatów jodowych, jak maści Braunovidon, czy Braunolu, dochodzimy do wniosku, że to jedne z najprostszych i najskuteczniejszych metod leczenia schorzeń skóry, odkażania ran i pola operacyjnego. Za czynniki popularności środków jodowych uznamy skuteczne działanie bójcze oraz fakt, że drobnoustroje nie nabierają na nie oporności. Jest to ważne szczególnie w perspektywie czasu.

Preparaty oparte o jod są stosowane do działania miejscowego. Zauważmy, że przy dłuższych terapiach są odradzane, ze względu na możliwe działanie toksyczne.

Krótka historia jodu, jako środka leczniczego:

Teofrast, uczeń Arystotelesa, zanotował, że znalezione przez niego wodorosty (zawierające jod) można stosować do zmniejszenia bólu związanego z oparzeniami słonecznymi.

Ponad dwa tysiące lat później w 1829 roku stosuje się roztwór Lugola zawierający jod i potas do leczenia zakażonych ran. To rozwiązanie stosowano w leczeniu ran bojowych w amerykańskiej wojnie domowej.

Przeciwdrobnoustrojowe właściwości jodu zostały wykorzystane przez Davaine'a w 1882 roku. Jak mogliśmy zobaczyć w ostatnich produkcjach telewizyjnych, stosowano wtedy jod by zapobiegać infekcjom w miejscach operacyjnych. Tutaj notuje się jego pierwsze oficjalne użycie w medycynie.

A już podczas I wojny światowej Alexander Fleming wykorzystywał jod, aby zmniejszyć dolegliwości zgorzeli gazowej wśród żołnierzy. Było to lepsze rozwiązanie od dotychczas stosowanego kwasu karbolowego.

Toksyczność jodu fakt, czy mit?

Trzeba jeszcze powiedzieć, że współcześnie Jod nie jest tak toksyczny, jak w minionych stuleciach. W latach 50. XX w. opracowano jodofory, których zadaniem było przezwyciężenie skutków ubocznych pierwiastkowego jodu. Są to środki bezpieczniejsze i mniej bolesne, ale równie skuteczne jak pierwiastek jodowy. To odkrycie drastycznie zwiększyło kliniczne zastosowanie jodu.

Wiązanie jodu z inną cząsteczką powoduje, że jest on mniej toksyczny, bo zmniejsza się stężenie uwalnianego jodu. Mówiąc w skrócie w połączeniu z innymi nośnikami jod uwalnia się w mniejszych ilościach przez dłuższy czas, niż w przypadku gdy aplikowano sam jod, który reagował bardziej gwałtownie i toksycznie.

Powolne uwalnianie się jodu następuje podczas kontaktu nośnika z mokrym środowiskiem rany.

W tym momencie zaczyna się historia powidonu jodu, który jest stosowany do dzisiaj, między innymi w maści Braunovidon.

Preparaty powidonowo jodowe zostały wprowadzone w latach 60. i są obecnie najczęstszym jodoforem w praktyce klinicznej. Występują w różnych postaciach: kremu, maści, sprayu, roztworu wodnego i opatrunków na rany.

Zastosowanie maści Braunovidon

Maść Braunovidon zawiera powidon jodowany i stosowana jest jako środek dezynfekujący do wielokrotnego użycia przez określony czas. Jej nanoszenie może być powtarzane. Braunovidon działa miejscowo, dlatego należy pokryć maścią całą powierzchnię rany.

Zastosowanie preparatu jest uzasadnione w przypadkach oparzenia skóry płomieniem, albo gorącymi płynami. Maść stosuje się z powodzeniem na owrzodzenia, odleżyny, albo zakażone powierzchnie, czy ubytki skóry, które nie wykazują tendencji gojenia (podobne działanie wykazuje Suprasorb C) i mają odczyn zapalny.

Braunovidon stosowany jest również w przypadkach ropnych zmian skórnych, głębszych owrzodzeń bakteryjnych lub grzybiczych chorób skóry.

Preparat ma też skuteczne działanie wobec powstających wtórnie schorzeń zakażeń, które zostały poprzednio wyleczone.

Sposób użycia maści

• Braunovidon można z powodzeniem stosować na rany oparzeniowe, zakażone owrzodzenia, odleżyny,
• Zakażone powierzchowne ubytki skóry, które nie wykazują tendencji do gojenia się, mają odczyn zapalny, albo głębsze owrzodzenie,
• Maść jest stosowana na wtórne zakażenia tym samym, uprzednio wyleczonym czynnikiem.

Sposób użycia – maść Braunovidon należy nakładać kilka razy na dobę. Prawidłowe działanie bakteriobójcze uzyskuje się stosując maść co 4-6 godzin. Takie dawkowanie jest zasadne w przypadku zakażonych lub sączących ran. Maścią należy dokładnie pokryć całą powierzchnię rany. Zalecane jest, aby maść pozostała na ranie do jej wchłonięcia – uwalniany powoli jod jest skuteczny przy dłuższym kontakcie.

Brązowy kolor maści ułatwia obserwację w jakim miejscu została nałożona. Jeżeli maść będzie już bezbarwna oznacza to, że utraciła skuteczność działania.

Skutki uboczne działania jodu

Jak pisaliśmy na początku tego artykułu, jod nadal nie jest polecanym produktem do długotrwałego stosowania. Objawem przedawkowania może być obrzęk, albo wykwity na skórze. Kwestie te należy indywidualnie uzgodnić z lekarzem.

Jodu nie należy stosować u noworodków, niemowląt.

Należy mieć na uwadze, że Braunovidonu nie zaleca się stosować w ciąży, ani w okresie karmienia piersią. W szczególnych przypadkach można go stosować do 9 tygodnia ciąży. Powodem jest to, że jod przenika przez barierę łożyskową kobiety w ciąży oraz do mleka matki karmiącej dziecko.

U niektórych osób mogą wystąpić reakcje alergiczne, choć zdarza się to rzadziej, niż w przypadku innych preparatów jodowych.

Lek należy stosować zgodnie z zaleceniami lekarza. Przed zastosowaniem należy zapoznać się z instrukcją.