Istota konserwacji narzędzi

Stal nierdzewna z pozoru jest wytrzymała i zabezpieczona przed działaniem substancji organicznych. W rzeczywistości, jej odporność zależy od procedur konserwacji. Dlatego najważniejszą rolę w bezpiecznym i długoterminowym korzystaniu z narzędzi chirurgicznych odgrywają nie tylko osoby pracujące w sterylizatorniach lub dezynfekujące sprzęt w wanienkach, ale także wszyscy ci, którzy się nimi na co dzień posługują.

Konserwacja narzędzi to proces - zaczyna się od pierwszej sterylizacji nowych narzędzi, dbania o nie podczas zabiegów i czyszczenia ich z nadmiaru odpadów tuż po operacjach. Następnie ważne są procedury mycia, dezynfekcji i sterylizacji. Później zaś kontroli jakości, przechowywania i transportu. Omówmy wszystko po kolei...

Na wstępie chcemy zaznaczyć, że stopów stali nierdzewnej istnieje tyle, co rodzajów narzędzi różnych producentów. Niektóre odmiany stali są odporne na cięcia, inne na zaciskanie, dłutowanie, czy retrakcję. Z kolei słabszej jakości stopy mogą się szybko wyszczerbić, albo stracić twardość materiału, konieczną do wykonania zabiegu. Te niebezpieczeństwa czyhają na użytkownika niemal na każdym kroku pracy. W tym wszystkim istotne jest, żeby zadbać o prawidłową procedurę konserwacji, która przyczynia się, do zachowania wytrzymałości materiału.

Jakość narzędzi to druga ważna kwestia. Nawet narzędzia wysokiej jakości mogą szybko ulec zniszczeniu, jeżeli się ich odpowiednio nie zabezpieczy.

Jeżeli zależy Państwu na produktach wysokiej jakości polecamy oferowane przez nas Narzędzia chirurgiczne. W odpowiednich działach znajdziecie Państwo produkty wysokiej oraz najwyższej jakości.

Zawsze jesteśmy skorzy udzielić Państwu odpowiedniej rady na temat doboru narzędzi. Prosimy o kontakt.

Zasady działania antykorozyjnego stali nierdzewnej

Zasada działania stali nierdzewnej opiera się o powleczenie instrumentów warstwą ochronną. Stal nierdzewna jest właściwie stopem żelaza i węgla oraz wielu dodatków, miedzy innymi chromu, wanadu i niklu. Chrom wiąże się z tlenem na powierzchni i uodparnia przed wdzieraniem się korozji. Powstaje tak zwana warstwa pasywna. Nie trzeba się szczególnie starać, żeby wytworzyć tę warstwę ochrony – tworzy się samoczynnie podczas zwykłego stosowania, mycia i dezynfekcji narzędzi.

Z każdym użyciem i wyeksponowaniem narzędzia na powietrzu wzmacnia się jego ochrona - wnika w elementy stalowe chroniąc przed korozją. W rezultacie najwyższą odporność na korozję sprzęt osiąga dopiero po kilku myciach i sterylizacjach.

Każdy użytkownik narzędzi powinien zadbać, żeby jak najszybciej oczyszczać narzędzia i żeby miały dostęp do powietrza. Po zabiegach wrzuca się je do metalowych nerek i wstępnie oczyszcza z krwi, białka i innych organicznych lub nieorganicznych pozostałości. Dobrze, jeżeli jeszcze tego samego dnia narzędzia zostaną umyte i oczyszczone.

Zasady konserwacji narzędzi chirurgicznych

Proszę pamiętać, że sama sterylizacja narzędzi to nie koniec trosk. Liczy się jeszcze uprzednie mycie i czyszczenie. Ważne są również warunki, w jakich są przechowywane, sposób transportu narzędzi oraz ich ułożenie w szufladach.

1. Zasady użytkowania narzędzi jako element konserwacji

Użytkownicy narzędzi powinni pamiętać o stosowaniu ich zgodnie z przeznaczeniem. Wszystkie elementy narzędzi mają odpowiednią wytrzymałość i projektowane są do konkretnych zadań. Mocniejsze obciążenia, większe tarcie, czy zbyt duży rozmiar narzędzia mogą powodować uszkodzenia sprzętu, albo skutkować niepożądanymi ranami na ciele pacjenta.

Naszym obowiązkiem jest przestrzec szczególnie niedoświadczony personel posługujący się narzędziami.

Korzystanie z narzędzi zgodnie z ich przeznaczeniem wiąże się jeszcze z zachowaniem należytej higieny. Wybieranie narzędzi do konkretnych czynności sprawia, że nie kontaminujemy sprzętu i wszystkie narzędzia mają swoje miejsce zarówno, gdy są brudne, jak i czyste.

Zwracamy uwagę, że zastosowanie narzędzi niezgodnie z ich przeznaczeniem unieważnia gwarancję producenta na dany produkt.

2. Zasady ogólne

Do czyszczenia, dezynfekcji i sterylizacji narzędzi powinno się stosować wodę destylowaną i roztwory o neutralnym pH (lub zbliżonym do neutralnego). Woda z kranu zawiera wapń, sole, chlorki, co może powodować odbarwienie instrumentów i rdzewienie. Na narzędziach może też osadzać się warstwa minerałów, która nie wpływa korzystnie na efekt sterylizacji. Proszę uważać na rdzę, która przybiera kolor matowy lub czarny, a nie typowy rdzawy. Szczególnie trudna do dostrzeżenia może być korozja wżerowa, powodowana nadmierną ilością soli w wodzie.

3. Wstępne mycie/czyszczenie narzędzi

Usuwanie brudnych pozostałości na narzędziach to podstawa zachowania ich w funkcjonalnej czystości. Jeżeli nie zadbamy o ten element, różnego rodzaju substancje mogą się zasuszyć i będą trudne do usunięcia.

Narzędzia zabrudzone krwią, resztkami tkanek, solami fizjologicznymi tuż po zabiegu należy umieścić w naczyniu z wodą destylowaną, albo od razu je opłukać i oczyścić z tych substancji. Narzędzia z zaschniętymi substancjami organicznymi czyści i konserwuje się znacznie trudniej.

Chwilę uwagi trzeba również poświęcić narzędziom, które mają kontakt z kościami pacjentów. Atraumatyczne rowki i żłobienia mogą mieć nie tylko pozostałości tkanek, ale też kości.

Usuwanie resztek kości i innych zabrudzeń po sterylizacji jest trudne. Zanieczyszczenia twardnieją (zapiekają się) i ciężko się je odczepia od powierzchni narzędzi. Czynnik sterylizujący z kolei nie może należycie oczyścić tego miejsca. De facto wymaga to powtórzenia całego procesu czyszczenia i sterylizacji. Dlatego zalecamy zwrócić uwagę na czyszczenie urządzeń przed sterylizacją.

Dodajmy jeszcze, że powyżej wskazane zabrudzenia mogą znacznie przyspieszyć degenerację materiału narzędzi. Narzędzia mikrochirurgiczne i okulistyczne powinno się dokładnie sprawdzać pod lupą.

4. Ręczna dezynfekcja narzędzi:

Pierwsza czynność, którą wykonujemy podczas ręcznej dezynfekcji to czyszczenie instrumentów. Oprócz widocznych zabrudzeń powinniśmy umyć trudno dostępne miejsca oraz zamki, sprężyny, ząbki, zawiasy. Zaleca się do tego stosowanie szczotek nylonowych, nie stalowych. Myć powinno się roztworach ciepłych, ale nie gorących.

Roztwory myjące powinny być przygotowane zgodnie z instrukcjami na ulotce preparatu. Szczególnie zalecamy przestrzegania stężenia roztworu – niesie to z sobą zarówno konsekwencje higieniczne, jak i ekonomiczne. Zbyt duże stężenie może uszkodzić narzędzia, z kolei zbyt niskie nie zdezynfekuje wybranych mikroorganizmów.

5. Zasady sterylizacji narzędzi chirurgicznych

Szczególnie ważne jest pieczołowite konserwowanie narzędzi w ich wczesnym stadium użytkowania. Nowe narzędzia medyczne powinny być wyczyszczone, nasmarowane i poddane sterylizacji. Wyjątkiem od tej reguły są oczywiście narzędzia sterylne, o których opowiemy w innym tekście.

Generalne zasady sterylizacji urządzeń:

Należy otworzyć wszystkie narzędzia, tak, żeby czyszczenie objęło też zamki, zapadki, sprężyny, ząbki itd.
Przy sterylizacji zaleca się rozdzielić narzędzia wedle ich typów.
Z narzędziami powinno się obchodzić bardzo delikatnie. Niektóre uszkodzenia mechaniczne są niewidoczne gołym okiem. Szczególnej troski wymagają ostrza, końcówki oraz mechanizmy.
Po skończonym cyklu płukania należy od razu wyjąć instrumenty i pozwolić im całkowicie wyschnąć na powietrzu.
Przed sterylizacją pozostaje jeszcze nasmarowanie mechanizmów oliwką. Jeżeli sterylizujecie Państwo parą, zalecamy zastosowanie smaru rozpuszczalnego w wodzie.
Sterylizację należy przeprowadzać zgodnie z:

Zaleceniami wskazanymi na urządzeniu przeznaczonym do sterylizacji,
Narzędziami, które zamierzamy zdezynfekować.

Proszę pamiętać, że zachowanie powyższego schematu działania pozwala zachować ważną gwarancję dla narzędzi.

Ważne zasady podczas mycia i sterylizacji:

Wysterylizowane narzędzia powinno się rozkładać w pakietach, pozostawić do wyschnięcia. Nie zaleca się układania pakietów w stosy, jeden na drugim.

Personel sterylizatorni oraz osoby odpowiedzialne za dezynfekcję powinny dokładnie zbadać umyty i osuszony sprzęt. Wszelkie uszkodzenia, pęknięcia, czy deformacje przyczyniają się do wykluczenia narzędzi z użycia. Ewentualnie, jeżeli uznacie Państwo, że mechanizm można naprawić, proszę wysłać je do serwisu producenta.

Generalnie nie zaleca się używania lekko uszkodzonych narzędzi. Dylemat pojawia się wówczas, gdy instrument jest minimalnie uszkodzony i zastanawiamy się, czy go używać, czy nie. Z doświadczeń naszych klientów wynika, że uszkodzone narzędzia będą psuły się szybciej i są narażone na korozję. Skorodowane przyrządy powinny być wykluczone z użycia. Po pierwsze są niebezpieczne, a po drugie przyczyniają się do przenoszenia korozji na inne narzędzia. To tak zwana korozja wtórna.

Sprawa ma się bardziej jasno ze zdeformowanymi lub wyraźnie uszkodzonymi narzędziami - nie są one kwalifikowane do użycia w kontakcie z pacjentem/klientem. Konsekwencje są rozmaite: oprócz zagrożenia nieudanej operacji występuje jeszcze ryzyko zakażenia krzyżowego i możliwość kontaminacji innych narzędzi.

Proszę pamiętać również o tym, żeby nie naprawiać narzędzi samodzielnie. Niektóre uszkodzenia mogą wydawać się drobne i gdy dokręcenie śrubki zdaje się załatwić sprawę, w rzeczywistości może wykrzywić ramie narzędzia, albo sprawić, że element i tak będzie luźny. Wszelkie sprzęty do naprawy powinno się wysyłać do producenta.

Na co powinno się zwracać uwagę podczas inspekcji urządzeń:

Po pierwsze ważne jest prawidłowe działanie narzędzi: cążki, szczypce i nożyczki muszą ciąć gładko i prawidłowo się zamykać.

Po drugie, należy dokładnie obejrzeć powierzchnie narzędzi. Podejrzane są wszelkie odbarwienia, rysy wskazujące na pęknięcia, albo powstałe nieregularności.

Co może się stać z narzędziami medycznymi podczas pracy

Nieprawidłowe posługiwanie się instrumentarium doprowadza do rdzewienia, odbarwiania, co skutkuje wyszczerbieniem lub tępieniem stali. Zalecamy również ostrożnie obchodzić się ze środkami chlorowymi oraz bromkami, jodkami występującymi w wodzie, krwi, białkach i soli fizjologicznej. Warstwę ochronną można również uszkodzić mechanicznie, używając nieodpowiednich, metalowych szczotek, albo ocierając narzędzia o siebie.

Czasem zdarzają się sytuacje, że kleszczyki nie zaciskają się odpowiednio. Być może przyczyna tkwi w konserwacji mechanizmu. Ten raz na jakiś czas powinno się wysyłać do serwisu producenta, żeby nadać mu drugie życie.

Układanie i transport narzędzi chirurgicznych

W procesie konserwacji narzędzi ważne jest również ich zabezpieczenie przy transporcie. Torebki do sterylizacji, czy rękawy są odpowiednie do zachowania sterylnego stanu narzędzi, ale do zabezpieczenia transportu powinno się dodatkowo zabezpieczyć opakowania zbiorcze. Podczas transportu szczególnie zwróćmy uwagę na narzędzia z cienkimi końcówkami, te, które mogą się łatwo zagiąć, złamać. Uważajmy również na ostrza.

Znaczenie ma również ułożenie narzędzi chirurgicznych w szufladach. Generalną zasadą jest przechowywanie skalpeli ostrzem od siebie, ale i ta zasada nie zawsze jest przestrzegana, ze względu na to, że łatwiej wybierzemy skalpel, którego ostrze widać. Rozwiązaniem tego potencjalnego zagrożenia będzie układanie ostrzy wedle ich oznaczeń.

Powyższy problem rozwiązują sterylne ostrza jednorazowe, bezpieczne zarówno dla chirurga, jak i pacjenta.

Ważne są również warunki przechowywania narzędzi

Powietrze w pomieszczeniu magazynujących powinno być suche, a komplety nie powinny być przechowywane w foliowych opakowaniach. Ogranicza to dostęp powietrza i może powodować wytwarzanie kondensatu pary wodnej, co jest mocno szkodliwe dla stali.

Słowniczek

Korozja obca lub korozja wtórna – to korozja nabyta od starszych, częściowo skorodowanych narzędzi, które sterylizuje się wraz z nowymi. Czynności związane ze sterylizacją odpowiadają za odrywanie się płatów korozji i przenoszenia na inne instrumenty. Tak nabyty nalot po pewnym czasie zaczyna penetrować stal. Po kilkunastu lub kilkudziesięciu cyklach mycia i sterylizacji narzędzia wykazują korozję wżerową, która wyłącza je z użycia.

Polub nas na facebooku i bądź na bieżąco

Wymieniaj punkty na nagrody

Podziel się swoim komentarzem z innymi